Trends bij de Nederlandse overheid en op de arbeidsmarkt in 2025
De Nederlandse arbeidsmarkt en de beleidsmatige keuzes van overheid en werkgevers staan in 2025 in het teken van transitie: zowel qua wet- en regelgeving, als de manier waarop werk wordt georganiseerd en ingevuld. Hieronder een overzicht van de belangrijkste trends.
1. Spanningen op de arbeidsmarkt nemen af — krapte blijft, maar afvlakking merkbaar
* Volgens Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) zijn de afgelopen kwartalen de aantallen vacatures gedaald, terwijl het aantal werklozen steeg. In het derde kwartaal van 2025 waren er voor het eerst in vier jaar méér werklozen dan vacatures: voor elke 100 werklozen waren er 97 openstaande vacatures.
* Tegelijkertijd steeg het aantal banen in sommige sectoren (zoals zorg en openbaar bestuur), maar in sectoren als ICT, industrie en horeca nam het juist af.
* Volgens UWV wordt de krapte op de arbeidsmarkt de komende jaren naar verwachting geleidelijk minder — maar werkgevers zullen toch moeite blijven houden met het invullen van vacatures.
Deze ontwikkeling maakt dat de druk op de arbeidsmarkt afneemt, maar werkgevers en overheden moeten alert blijven op zwakkere groepen: bijvoorbeeld langdurig werklozen, of mensen die moeite hebben aan te sluiten op de arbeidsmarkt.
2. Meer nadruk op vaardigheden en scholing — minder op diploma’s
Een opvallende trend is dat werkgevers steeds vaker kijken naar vaardigheden in plaats van uitsluitend diploma’s. Op die manier proberen organisaties (en ook de overheid) beter in te spelen op veranderende vraag en de snelle technologische voortgang.
De noodzaak voor bij- en omscholing wordt bovendien groter door de technologische ontwikkelingen — digitalisering, automatisering en de opkomst van kunstmatige intelligentie — waardoor werkenden continu nieuwe vaardigheden moeten ontwikkelen.
3. Flexwerk, zelfstandigen en zzp’ers: onzekerheid over toekomst
De samenstelling van de beroepsbevolking is fluïde. In het rapport van PwC worden verschillende scenario’s geschetst voor 2025 — afhankelijk van de mate waarin werkgevers flexibel werk omarmen, en hoe snel de “skillstransitie” plaatsvindt.
Dat betekent dat het aandeel flexwerkers, zelfstandigen en zzp’ers kan stijgen — maar het is ook goed mogelijk dat de nadruk weer verschuift naar vaste contracten, vooral als werkgevers meer verantwoordelijkheden nemen voor om-/bijscholing en sociale bescherming.
Tegelijk neemt het aantal zelfstandigen terug in sommige kwartalen. Volgens CBS-data daalde het aantal zelfstandigenbanen in 2025, wat aansluit bij het beeld dat bedrijven mogelijk minder zzp’ers inhuren.
4. Wet- en regelgeving veranderen: ZZP, freelancen en arbeidsvoorwaarden onder de loep
2025 brengt concrete veranderingen in de regelgeving rond werk in Nederland, met implicaties voor werknemers, zelfstandigen en werkgevers:
* De handhaving van het onderscheid tussen werknemers en zzp’ers wordt strenger — misclassificatie (schijnzelfstandigheid) wordt harder aangepakt. (
* Voor expats en buitenlandse werknemers komen aanpassingen rond belastingvoordelen (denk aan de 30‑procentregeling) en verblijfs /werkvergunningen, wat invloed heeft op hun aantrekkelijkheid en positie op de arbeidsmarkt.
* De aanpak van migratie, arbeidsmigratie en de positie van migranten op de arbeidsmarkt wordt strenger — er is beleid aangekondigd om de rechten van migrant-werknemers beter te beschermen en misbruik tegen te gaan.
Deze veranderingen wijzen op een beleidsmatige shift naar meer bescherming — maar ook striktere regels — rond flexwerk, zelfstandigheid en migratie.
5. Overheid blijft populair als werkgever, ondanks veranderingen
Ondanks onzekerheden en politieke discussies over de omvang van de overheid, blijkt dat de overheidswerkgever — Rijksoverheid — in 2025 opnieuw de populairste werkgever is onder de Nederlandse beroepsbevolking.
Dat suggereert dat veel mensen waarde hechten aan baanzekerheid, maatschappelijke relevantie en de relatief stabiele contractvoorwaarden die de overheid biedt — juist in onzekere tijden.
Wat betekent dit voor beleid, werkgevers en werkenden?
De trends wijzen erop dat de komende jaren in het teken staan van transitie: van vaste banen naar flexibele modellen (en soms terug), van diploma’s naar vaardigheden, en van vrijblijvende arbeidsrelaties naar gereguleerde, beschermde contracten. Werkenden moeten zich wellicht vaker omscholen of bijscholen — iets waar de overheid en werkgevers in mee zullen moeten investeren.
Voor de overheid ligt er een dubbele taak: enerzijds zorgen voor goede wetgeving en handhaving (tegen misclassificatie, voor eerlijke lonen en eerlijke arbeidsomstandigheden), anderzijds investeren in scholing, digitale vaardigheden en adaptiviteit zodat de beroepsbevolking weerbaar blijft in een snel veranderende arbeidsmarkt.
Bovendien ligt hier ook een maatschappelijke uitdaging: hoe betrek je groepen die nu kwetsbaarder zijn — bijvoorbeeld door schijnzelfstandigheid, migratieachtergrond of langdurige werkloosheid — en zorg je dat zij eerlijk mee kunnen doen?
Bron vermelding:
[1]: https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuw... "Voor het eerst in vier jaar meer werklozen dan vacatures"
[2]: https://www.dutchnews.nl/2025/... "Labour shortage to ease but reskilling is essential, says UWV"
[3]: https://hrm360.nl/hr-trends-vo... "HR-trends voor 2025: Onmisbare inzichten voor ... - HRM360"
[4]: https://www.pwc.nl/nl/actueel-... "De arbeidsmarkt in 2025 - People and organisation"
[5]: https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuw... "Spanning op arbeidsmarkt niet veranderd"
[6]: https://employerofrecordnether... "Work legislation changes in the Netherlands in 2025"
[7]: https://leglobal.law/2025/11/2... "Netherlands: Winner of the 2025 National Elections and ..."
[8]: https://www.werf-en.nl/meest-f... "Het Rijk blijft ook in 2025 meest favoriete werkgever, ASML in ..."
[9]: https://www.consultancy.nl/nie... "Wendbaarheid is dé trend voor 2025 in onzekere ..."
